"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

De Wet DBA en intermediairs. Over gatenkaas, leerschool en wake-up calls.

Vier experts en een zaal voor nieuwsgierigen tijdens een seminar van De Staffing Groep. Een verlag.

“Geen idee wat die Wet DBA inhoudt,” zegt een manager in de chemische industrie. “Ik weet wat een VAR is, maar daar houdt het wel op.” Hij is samen met zo’n 130 personen afgekomen op het Seminar Wet DBA dat detacheringsbedrijf De Staffing Groep voor zijn klanten en belangstellenden heeft georganiseerd. Want nu de Wet DBA door de Eerste Kamer is goedgekeurd zitten veel opdrachtgevers, intermediairs en zzp’ers met vragen.

Wat zijn de consequenties van deze verandering? Dat is de voornaamste vraag waar de bezoekers vandaag antwoord op hopen te krijgen. Het gros van hen zit aan de kant van de opdrachtgever. Sommige van hen zijn al behoorlijk goed geïnformeerd. Roy van der Velden van de InAxtion Uitzendgroep heeft zelfs al een modelovereenkomst geschreven. Die ligt nu ter goedkeuring bij de Belastingdienst.

Niels Dekker, Senior Tax Manager bij PwC is de eerste spreker van het seminar. Hij legt uit dat de fiscus met de Wet DBA de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer beoordeelt. Daarbij kijkt hij met name naar de factoren ‘gezagsverhouding’ en ‘vrije vervangbaarheid’. Mag de opdrachtgever zich bemoeien met hoe het werk wordt uitgevoerd? Mag de opdrachtnemer niet zomaar het werk door een vervanger laten doen? Dan bestaat bij de fiscus al snel ‘het vermoeden van een dienstverband’.

IMG_0609Hoe opdrachtgever en opdrachtnemer met gezag en vervanging omgaan wordt vastgelegd in een door de belastingdienst goed te keuren modelovereenkomst. Als de Belastingdienst bij een controle op de werkvloer later concludeert dat er toch niet conform de modelovereenkomst gewerkt wordt, dan kan er sprake zijn van een dienstverband. Beide partijen kunnen dan rekenen op een naheffing. Daarbij geldt een terugwerkende kracht van vijf jaar. Dat kan dus behoorlijk oplopen.

De duur van de opdracht is ook een belangrijk addertje onder het gras.  In modelovereenkomsten staat namelijk: ‘Een overeenkomst mag niet langer duren dan gelet op de werkzaamheden gebruikelijk is’. De zaal schiet verbaasd in de lach en

Als opdrachtgever wil je de IT’er vaak zo lang en zo veel mogelijk bij je hebben. Maar wat mag er van de fiscus?

Dekker erkent dat je daar inderdaad werkelijk alle kanten mee op kunt. Want oké, een vervanging bij zwangerschapsverlof die tweeënhalf jaar duurt is opmerkelijk. Maar wat is gebruikelijk voor een complexe implementatieklus?

“Wij hebben freelance IT’ers die van opdracht naar opdracht gaan,” zegt een resourcemanager van een belangenorganisatie. “Als opdrachtgever wil je de IT’er vaak zo lang en zo veel mogelijk bij je hebben. Maar wat mag er van de fiscus? ‘Lang’ kan voor de Belastingdienst iets heel anders betekenen dan voor ons.” Het advies van PwC is in elk geval: maak je eigen overeenkomst en leg die voor aan de fiscus. Zo minimaliseer je de kans op verrassingen achteraf.

Wat is nu een echte zzp’er?

Voor organisaties die altijd heel professioneel zijn omgegaan met het opdrachtgeverschap zal het wel loslopen, verwacht Henk Wesselo. Hij is Directeur FNV Zelfstandigen en de tweede spreker op het seminar. Die organisaties weten al welke

Discussie wat nu wel en wat nu niet echte zzp’ers zijn heeft tien jaar stil gestaan

zzp’ers er binnen de organisaties actief zijn, wat ze doen en hebben al een overeenkomst van opdracht, waar een modelovereenkomst aan toegevoegd kan worden.

Door de VAR heeft de discussie wat nu wel en wat nu niet echte zzp’ers zijn en wat nu wel en wat nu niet een schijnconstructie is, tien jaar stil gestaan, vindt Wesselo.

IMG_0616
FNV directeur Henk Wesselo

Door het ontbreken van jurisprudentie, een gatenkaas van wetgeving en de vele inconsistenties tussen fiscaal en arbeidsrecht is de overheid volgens Wesselo al jaren vooral bezig met pleisters plakken. “En de beroemdste pleister in het land is de VAR,” stelt hij. Wesselo denkt dat met de Wet DBA gehoor wordt gegeven aan een bredere maatschappelijke discussie over het aanpakken van schijnzelfstandigheid.

De focus verschuift van het ondernemerschap (‘is deze zzp’er wel echt een ondernemer?’) naar de overeenkomt tussen opdrachtgever en opdrachtnemer (‘is dit niet eigenlijk gewoon een dienstverband?’).

Met name bezoekers die langdurig met dezelfde zzp’ers werken, zijn er niet gerust op. “Ik voorzie veel verschuiving en veel onrust,” zegt een dame met een vacaturesite voor freelance IT’ers. “Ik vrees dat er veel met mensen geschoven worden. En dat opdrachtgevers op zoek gaan naar alternatieve constructies om hun zzp’ers te kunnen houden.”

Tamara Pustjens van IT-bedrijf Share-On maakt zich niet zo’n zorgen. “Wij werken eigenlijk niet met vaste zzp’ers. We zullen vooral de lopende contracten moeten bekijken, maar volgens mij kunnen we dit wel aan.” Ook Van der Velden van InAxtion voorziet geen grote problemen. “Het is een kwestie van aanpassen en doorgaan. Bovendien is het een mooie kans om onze expertise te laten zien bij opdrachtgevers. Daarin kunnen we ons juist onderscheiden.”

Overgang van oud naar nieuw

IMG_0620
Pierre Spaninks

Zzp-expert en derde spreker Pierre Spaninks ziet het minder zonnig in. Dat wat deze wet beoogt – zzp’ers beschermen en schijnzelfstandigheid bestrijden – doet hij niet, stelt Spaninks. Wat hij wel doet is zorgen voor onduidelijkheid en angst voor risico’s bij opdrachtgevers én –nemers. Met als gevolg dat bedrijven terughoudend worden in het inhuren van zzp’ers en liever kiezen voor payrollers of uitzendkrachten. En dat de zzp’ers die wel worden ingehuurd op kantoor apart moeten zitten, niet bijgeschoold worden en niet bij het werkoverleg of mogen zijn. Uit angst voor de schijn van een gezagsverhouding.

Volgens Spaninks zouden we moeten focussen op de vraag wat zzp’ers nodig hebben om hun klanten te kunnen bedienen. Om van daaruit te kijken welke fiscale afspraken daarvoor nodig zijn.

“Het ontwerpen van een nieuw stelsel is het probleem niet,” zegt een aanwezige belastingambtenaar. “De kast ligt vol met goede stelsels. De moeilijkheid zit in de overgang van het oude naar het nieuwe stelsel. Ik was destijds betrokken bij de vormgeving van de VAR. Toen liepen we tegen dezelfde problematiek aan als nu.”

Vrijwaring door intermediairs

Marc Nijhuis CFO van De Staffing Groep bespreekt de consequenties van de Wet DBA voor opdrachtgevers die gebruik maken van een intermediair. De Staffing Groep zal gebruik maken van een speciale modelovereenkomst voor een intermediair. Ook haar opdrachtgevers, die gebruik maken van de zzp’ers, hebben een verantwoordelijkheid om de zelfstandigheid van de opdrachtnemer te waarborgen. De Staffing Groep gaat met haar klanten daarover afspraken maken. Nijhuis wijst er verder op dat De Staffing Groep een zogenaamde NEN-certificering heeft. In combinatie met een disculpatieregeling en het gebruik van een goedgekeurde modelovereenkomst vrijwaart dat opdrachtgevers van

Voor sommige bezoekers klinkt dat als te mooi om waar te zijn. “Met name omdat de intermediair eigenlijk niet kan weten of de opdrachtbeschrijving in de modelovereenkomst wel overeenkomt met de daadwerkelijke werkzaamheden,” zegt een bedrijfsjurist van een semi-overheidsinstelling. “Als wij de ICT’er stiekem koffie laten zetten we krijgen controle, dan valt dat onder de NEN-garantie? Ik kan het me haast niet voorstellen.”

Van der Velden van InAxtion voorspelt dat er een paar bedrijven een flinke klap zullen krijgen. “De wetgeving is er te snel doorgedrukt. Het is een leerschool en het leergeld gaat betaald worden door een paar opdrachtgevers.”

Voor de manager in de chemische industrie is de problematiek in elk geval een stuk helderder geworden. “Helaas weet ik nog niet gedetailleerd wat de oplossing moet worden, maar het is in elk geval een goede wake-up call.”

(tekst: Elise Fikse) 

Actualiteiten rond de Wet DBA kunt u volgen en teruglezen in dit ZiP-dossier, met daarin onder andere een uitvoerige Whitepaper: 12 punten die elke zelfstandige, opdrachtgever en bemiddelaar moet weten over de Wet DBA. 

De ZiPredactie plaatst hier interviews en eigen artikelen. Daarnaast persberichten, aankondigingen of (met toestemming) overgenomen artikelen. (contact: info[AT]zipconomy.nl) Bekijk alle berichten van ZiPredactie

7 reacties op dit bericht

  1. Het blijft een onduidelijke situatie zoals nu binnen de VAR ook al het geval is. Indien de belastingdienst het zwaartepunt blijft leggen bij de “inwisselbaarheid” van een ZZPer om te beoordelen of er sprake is van een dienstverband verwacht ik dat er een aantal dienstverleners met specialistische kennis en ervaring over een kam geschoren worden met overige zzp-ers.
    Het kan toch niet zo zijn dat wanneer een opdrachtgever mij inhuurt omdat ik een specialist ben op een bepaald vlak, er twijfel gaat ontstaan over wel of geen dienstverband, omdat deze opdrachtgever niet wil dat ik werk door kan/moet kunnen schuiven naar iemand anders (die niet dezelfde kennis en ervaring heeft)?!

  2. @elise, @Hugo-Jan, ik kan me de kritische houding over de 100% garantie door die jurist wel voorstellen. Een korte toelichting is misschien op zijn plaats:
    – de belastingdienst zou achteraf tot de conclusie kunnen komen dat niet aan de voorwaarden uit het modelcontract is voldaan en er dus sprake een loondienstverband met inhoudingsplicht.
    – in dat geval komt de claim niet bij de inhurende eindopdrachtgever terecht, maar bij de intermediair, die is immers de contractpartij met de zelfstandige.
    – mocht de intermediair niet aan haar verplichtingen kunnen voldoen, dan kan de belastingdienst op grond van de inleners- en ketenaansprakelijkheid alsnog bij de eindopdrachtgever aankloppen met navorderingen.
    – echter, eindopdrachtgevers die inhuren via de Staffing Groep zijn ook gevrijwaard van dat risico omdat de Staffing Groep NEN-4400-1 gecertificeerd is en gebruikmaakt van de disculpatieregeling, dwz eindopdrachtgevers dienen 25% van het factuurbedrag op onze G-rekening te storten.
    Dus 100% zekerheid dat de eindopdrachtgever geen navordering krijgt.

    • Beste Wessel,

      Dank voor je toelichting. Duidelijk verhaal.

      Wat al een tijdje boven de markt hangt is hoe intermediairs nu precies afspraken gaan maken met hun opdrachtgevers. Wat wordt er vanuit de afspraken die intermediairs in de modelovereenkomsten maken met zzp’ers doorvertaald naar de klanten van de intermediairs. En vooral komen daar zaken in die verantwoordelijkheid (deels) bij de inlener komt te liggen.

      Concreet voorbeeld (uit een andere sector dan waar jullie in werken). In de modelovereenkomst met de bouw staat het ondertussen beroemde voorbeeld dat een zzp-bouwvakker met zijn eigen gereedschap moet werken. Wat nu als een opzichter op de bouw tegen een zzp’er die via een intermediair daar werkt opdraagt om toch met gereedschap van de inlener te werken? Wanneer dat structureel is en de Belastigndienst constateert dat, dat kan er een dienstbetrekking geconstateerd worden. Er ontstaat dan een arbeidsrelatie tussen die zzp’er en de intermediair plus naheffing voor de intermediair. Terwijl het de inlener is die aantoonbaar in de fout gaat. Bottumline, wat ook die jurist zich afvroeg: gaat intermediairs iets opnemen voor dit soort situaties?

      Hugo-Jan

      • Beste Hugo-Jan,

        Het gaat er op neer komen dat intermediairs ook een soort modelovereenkomst met de eindopdrachtgevers zullen gaan afsluiten, zeker wat betreft de factor gezag. Wij werken aan een manifest waarin staat opgenomen hoe de eindopdrachtgever met de door hen ingehuurde zelfstandigen omgaat. Het manifest is maatwerk en per klant verschillend. Het manifest wordt ter goedkeuring aan de belasting voorgelegd. Opdrachtgevers moeten zich wel realiseren dat zij zelfstandigen inhuren en geen loondienstmedewerkers. Maar ik ben het met je eens, als de opdrachtgever zich niet aan de afspraken houdt, dan krijgt de intermediair de klappen. Maar bedenk wel dat opdrachtgevers aanwijzingen mogen geven en richtlijnen mogen opstellen. Er is dus wel ruimte om een werkbare situatie te creëeren.

        Wessel.

        • Niemand in de driehoek inlener-intermediair-zelfstandigen zit te wachten op een plotse dienstbetrekking dus er is een groot gemeenschappelijk belang om hieg zorgvuldig mee om te gaan. Succes.

  3. Een feitelijk werkgever of opdrachtgever die stort op de g-rekening van een leverancier terwijl hij weet dat het de inhuur van een zzp-er betreft maakt oneigenlijk gebruik van de g-rekening.

    Kennelijk is hij dan bang dat Gezag Arbeid Loon bestaat en de werkzaamheden onder de Waadi vallen.

    Ook loonbetaling door middel van derde dus een g-rekening van een broker en de normale betaal rekening van de broker laat de kans open op het tot stand komen van een dienstbetrekking met de feitelijk werkgever.

    Voorts zijn CNV en FNV uit de SNA gestapt waardoor de SNA een vorm van WC eend advies uitbrengen.