Het sociale netwerk vormt in 2020 de nieuwe zekerheid

Niet een vaste baan maar het sociale netwerk vormt de nieuwe zekerheid. We gaan toe naar een samenleving waarin mensen bijvoorbeeld zorgtaken gaan verdelen en een beroep doen op hun sociale omgeving om die zorg daadwerkelijk te kunnen bieden. Ook bedrijven worden steeds afhankelijker van hun sociale netwerk voor het vinden van de juiste medewerker. En er zullen nieuwe beroepen ontstaan waarbij delen van kennis en middelen de basis vormen.

De grootste stress-factor van de werkende mens in de toekomst is het combineren van werk met zorgtaken. Doordat de overheid steeds minder regelt, is mantelzorg noodzakelijk. Werkende mensen krijgen de zorg voor hun bejaarde ouders erbij. Wat je ziet is, dat mensen om zorgtaken te kunnen vervullen, gaan samenwerken met anderen en daarvoor een beroep doen op hun sociale netwerk. Ook zullen ze zorgtaken op een slimme manier gaan combineren met hun werk. Door de noodzaak als mantelzorger te fungeren, gaan mensen zoeken naar het flexibel inrichten van hun tijd. Hierdoor zullen ze vaker kiezen voor flexibele werkvormen. Laatst nog sprak ik met vijf vrouwen die bij elkaar in de buurt wonen, zij werken alle vijf vier dagen. Op de dagen dat ze vrij zijn, passen ze op elkaars kinderen. Dat soort ruil- en deelverhoudingen gaat gemeengoed worden. Dat zal ook simpelweg moeten omdat zorg naast je werk anders niet meer valt te combineren. Tussen nu en 2020 verwacht ik dat er steeds slimmere constructies worden bedacht al dan niet met nieuwe technologie zoals bijvoorbeeld domotica.

Nieuw talent vinden

We zien dat de middelfuncties in de toekomst verdwijnen, er zal behoefte zijn aan of laag- of juist hoogopgeleide mensen. Zelfmarketing en zelfmanagement moeten basisvaardigheden worden van mensen. Werk dat niet door computers of robots gedaan kan worden heeft de toekomst. Bedrijven zullen steeds innovatiever moeten worden om talenten te kunnen vinden. Ook hier is het sociale netwerk van levensbelang. Mensen die de juiste mensen kennen, zullen ver komen. Prachtig voorbeeld hiervan is een ondernemer die zijn kantoorpand gratis ter beschikking stelt aan andere ondernemers. Het enige wat je moet doen als je gebruik maakt van het kantoor is je gegevens achterlaten. Hierdoor bouwt deze ondernemer goodwill op maar ook een fantastisch netwerk. Inmiddels heeft hij mensen aan elkaar weten te koppelen en zelf werk gehaald uit deze constructie. Het opbouwen van relevante netwerken met als doel je taken te delen om business te genereren of om nieuw talent te kunnen vinden, zal de komende tientallen jaren zich steeds verder gaan ontwikkelen.

Ik verwacht dat er heel veel beroepen gaan verdwijnen. Als gevolg daarvan moeten mensen zichzelf opnieuw uitvinden, andere dingen doen in dezelfde of juist andere sectoren. Het leuke van deze totale verandering van onze samenleving is dat mensen creatiever worden. Neem een juwelier die bij een grote keten werkte. De keten ging failliet. Hij bouwde zijn eigen garage om tot werkplaats en hij vervaardigt nu de prachtigste juwelen en schakelt daarbij iemand uit zijn netwerk in die in bezit is van een 3-D printer. Weer een mooi voorbeeld hoe dat eigen sociale netwerk ingezet wordt.

Eén op de twee volwassenen vijftigplus

We moeten allemaal langer doorwerken. Bovendien zal over vier jaar één op de twee volwassenen vijftigplusser zijn. Bedrijven ontkomen er niet aan dat ze iets moeten met hun steeds ouder wordende medewerker. Ik zie al mooie concepten voorbij komen. Zo hebben ze op de fabriek bij BMW een speciale afdeling voor vijftigplussers ingericht. Hier zijn de lampen net even wat feller, de bewegwijzering heeft grotere letters en de lopende band gaat iets langzamer. Maar ook verwacht ik dat de steeds ouder wordende beroepsbevolking meer behoefte heeft aan het indelen van eigen tijd. Dit zal leiden tot een verdere toename van flexibele contractvormen.

Kwaliteit van leven

De vaste baan is definitief op zijn retour en steeds meer mensen werken op freelance basis. Soms wisselen ze freelance klussen af met tijdelijke contracten, de zogenaamde ‘hybride arbeidsrelatie’. Daarnaast zullen ook steeds meer mensen hun geld bij elkaar garen via losse klusjes. Het overall doel van mensen is toename van kwaliteit van leven. Mensen willen relevant zijn, werk doen dat ertoe doet. We maken ons druk over gezond eten en het beter benutten van onze tijd. Yoga en meditatie zullen hun intrede vinden op de werkvloer. Je werkt in de toekomst om te leven en zeker niet andersom. Daarbij kies je bewust voor je eigen sociale netwerk die je op slimme manieren kunt inzetten.

Vier megatrends op de arbeidsmarkt

1. Flex groeit en is onomkeerbaar. Er zullen goede constructies komen voor freelancers waaronder goede hypotheekvormen.
2. Een leven lang werken en leren. Mensen gaan hier flexibel mee om door potjes te creëren waarmee ze bijvoorbeeld hun studie kunnen bekostigen.
3. Zorgtaken combineren met werk. We worden heel slim in het combineren van werk met zorg en zetten ons sociale netwerk hierbij actief in.
4. We gaan onze rust beter organiseren. Werk en zorg komt beter in balans. Dit zorgt voor groei op de flexmarkt en inzet van het sociale netwerk.

Adjiedj Bakas schrijft boeken, geeft lezingen en is een veelgevraagd gast in de media. Hij leidt zijn de eigen trendpraktijk en benut eigen onderzoek en dat van verschillende andere (inter)nationale partners en partijen. Hij geeft ook gastcolleges op universiteiten en hogescholen in o.a. Nederland, Sjanghai, Londen, Suriname en Brazilië.