"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Inhuur-Marktplaats overheid en de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen. Vijf kritische noten van (potentiële) Marktplaatsgebruikers

Past de huidige opzet van de inhuur marktplaatsen wel bij de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen

Nederland moet de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen vóór 18 april 2016 implementeren. Vanaf die datum wordt elektronisch aanbesteden verplicht. Dit houdt in dat alle communicatie en informatie-uitwisseling tussen aanbestedende diensten en ondernemers vanaf 18 april 2016 elektronisch plaats vindt. Het gaat hierbij om zaken als het indienen van offertes of het verzoeken om deelneming aan de procedure.

Licht regime aanbestedingen verdwijnt

Met de komst van de nieuwe Aanbestedingswet is het onderscheid tussen 2a- en 2b-diensten verdwenen. Op deze 2b-diensten is thans een verlicht regime van toepassing.

De Marktplaats wordt nu gebruikt voor opdrachten onder de drempel en voor 2b-diensten ook boven de drempel mits niet grensoverschrijdend. Het inkopen van flexibele arbeid via de Marktplaats vindt op basis van zogenaamde minicompetities plaats. De werkwijze is te beschouwen als een meervoudige onderhandse procedure, maar dan met heel veel aanbieders.

Dynamisch aankoopsysteem

Om aan de verplichtingen van de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen te voldoen kan voor het inkopen van flexibele arbeid de Marktplaats worden ingericht als een dynamisch aankoopsysteem. Aanbestedende diensten dienen bij het instellen van een dynamisch aankoopsysteem de regels van de niet-openbare procedure te volgen, met uitzondering van de fase van inschrijving. De plaatsing van opdrachten binnen een dynamisch aankoopsysteem geschiedt ook volgens de niet-openbare procedure, vanaf de fase van uitnodiging van de geselecteerde gegadigden tot inschrijving.

Een dynamisch aankoopsysteem is een elektronisch proces voor het aankopen van gangbare producten en diensten met algemeen op de markt beschikbare kenmerken. Het is niet duidelijk of het dynamisch aankoopsysteem ook geschikt is voor het inkopen van flexibele arbeid.

Evident is dat er door gebruikers van Marktplaatsen (lees: opdrachtgevers), maar ook potentiële gebruikers van Marktplaatsen, kritisch naar deze ontwikkeling wordt gekeken.

Vijf kritische noten

Vijf kritische noten van (potentiële) Marktplaatsgebruikers om een Marktplaats in te richten als een dynamisch aankoopsysteem:

  1. Hoe ga je om met de waardebepaling? Als een opdracht in de markt wordt gezet en een eventuele verlenging is hier vooraf niet in meegenomen dan kan later blijken dat de totale waarde boven de drempel uitkomt waardoor initieel een Europese procedure had moeten worden gevolgd. Bij het inkopen van flexibele arbeid is het vaak moeilijk te voorspellen of een opdracht al dan niet verlengd gaat worden.
  2. Voor het inschrijven op een overheidsopdracht binnen het dynamisch aankoopsysteem is bepaald dat er een termijn van minimaal 10 dagen in acht moet worden genomen, te rekenen vanaf de verzenddatum van de uitnodiging tot inschrijving. Met uitzondering van sociale en andere specifieke diensten waarvoor een aparte regeling is opgesteld en nog een verlicht regime van toepassing is. Er zijn Marktplaatsgebruikers die deze minimumtermijn van 10 dagen nog te lang vinden, maar weer andere Marktplaatsgebruikers denken dat deze termijn te kort is. Vanuit leveranciersperspectief is een langere termijn verstandiger. Het vinden van een beschikbare kandidaat die kan voldoen aan de gestelde eisen is een complex en tijdrovend proces en zeker als het gaat om specialistische c.q. schaarse profielen.
  3. In de huidige aanbestedingswet 2012 is opgenomen dat de aanbestedende dienst een overheidsopdracht gunt op grond van de economisch meest voordelige inschrijving (EMVI). In de nieuwe Aanbestedingswet wordt bepaald dat de overheidsopdracht altijd gegund dient te worden op basis van EMVI, dit wordt de overkoepelde term voor alle gunningscriteria. Om verwarring te voorkomen wordt het thans gehanteerde EMVI gewijzigd in ‘beste prijs-kwaliteitsverhouding’, het uitgangspunt om op beste prijs-kwaliteitverhouding te gunnen blijft gehandhaafd. De aanbestedende dienst dient derhalve naast prijs ook kwaliteitscriteria te hanteren om te kunnen bepalen welke inschrijving de economisch meest voordelige is. Thans is het zo dat de Marktplaatsapplicatie de kandidaten die aan de gestelde criteria voldoen automatisch worden gerankt in de volgorde van het laagste tarief. Vervolgens worden de beste kandidaten geselecteerd (bijvoorbeeld de eerste vijf) en uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek. In deze eindfase is het nog mogelijk om de menselijk factor te beoordelen, te denken valt aan het beoordelen van de persoonlijke competenties van een kandidaat of dat de kandidaat een ‘klik’ heeft met de opdrachtgever dan wel het team waarmee moet worden samengewerkt? Op basis van dit gesprek kan de best passende kandidaat worden geselecteerd.  Is dit nog mogelijk als de Marktplaats als dynamisch aankoopsysteem wordt ingericht?
  4. Voorlopige gunningen en afwijzingen bij een aanbesteding dienen gemotiveerd te worden. In  de praktijk blijkt dit ten aanzien van de Marktplaats voor aanbestedende diensten lastig te zijn. Bij grote regelmaat worden voorlopige gunningen en afwijzingen niet of niet deugdelijk gemotiveerd, waardoor inschrijvers gefrustreerd raken. Toepassing van een dynamisch aankoopsysteem zal naar verwachting het aantal verplichte motivaties doen oplopen. De verwachting is dat in de praktijk dit in onvoldoende mate of niet gebeurt en leveranciers en zzp’ers steeds meer zullen afhaken.
  5. Aan de partijen die geïnteresseerd zijn in of partij zijn bij het dynamisch aankoopsysteem mogen voorafgaand of tijdens de geldigheidstermijn van het dynamisch aankoopsysteem geen kosten in rekening worden gebracht. Een aantal Marktplaatsen brengt op dit moment een vast bedrag per gewerkt uur in rekening bij de winnende leverancier of zzp’er voor de duur van de opdracht. Is dat bij het dynamisch aankoopsysteem nog wel mogelijk?

Bent u gebruiker van een Marktplaats of overweegt u een Marktplaats en voorziet u nog meer knelpunten bij het inrichten van een Marktplaats als een dynamisch aankoopsysteem? Deel deze dan en laat een reactie achter.

Drs. ing. Peter Bargon studeerde ICT en Bedrijfswetenschappen aan de Universiteit van Leiden. Hij is directeur en medeoprichter van ZP-desk B.V. Na zes jaar als directeur landelijke dienstverlening bij de Kamer van koophandel te hebben gewerkt, had hij besloten om toch weer terug te gaan naar het ondernemerschap met de oprichting van ZP-desk B.V., een bedrijf dat een betaalbare geïntegreerde urenregistratie en facturatie voor zzp’ers biedt. Voor bedrijven die zzp’ers inhuren biedt ZP-desk B.V. ook een oplossing, namelijk een geïntegreerde urenregistratie en facturatie op basis van self-billing. Daarnaast geeft hij advies en begeleiding aan startende ondernemers en ondernemers die willen groeien of plannen hebben om het bedrijf te stoppen of te verkopen en daar hulp bij nodig hebben. Bekijk alle berichten van Peter Bargon

18 reacties op dit bericht

  1. Beste Peter,
    Een online marktplaats is, zoals we gezien hebben in de periode 2004-2007 een instrument dat door vrijwel alle intermediairs zoveel als mogelijk gemeden wordt. En dat is begrijpelijk. Om een kandidaat goed aan te bieden kun je gerust een paar uur uittrekken door het kunnen voldoen aan het woud aan voorwaarden, formulieren, bijlagen en andere zaken.

    De selectiecriteria die vooraf bepaald worden, zijn vaak ook dusdanig dat de beste personen niet eens doorgestuurd worden naar de betreffende manager. Denk bijvoorbeeld maar eens aan een ZZP-er die al 15 jaar aan de slag is als Wmo-adviseur, maar toevallig in de laatste drie jaar 1,5 jaar op een andersoortige opdracht zat. De eis om binnen de laatste 3 jaar minimaal 2 jaar als Wmo-adviseur aan de slag geweest te zijn, zorgt ervoor dat een jonge adviseur met slechts 2 jaar werkervaring, maar toevallig als wmo-adviseur hoger scoort dan de ervaren ZZP-er.

    Regio Professionals heeft inmiddels besloten om op basis van de negatieve ervaringen met online-marktplaatsen niet meer mee te doen aan dit circus. En als de economie blijft aantrekken, dan zullen meer intermediairs volgen.

    Nog altijd bij YACHT? Kom eens uit de comfort-zone en ga ondernemen 🙂

    Groet,
    Richard van Beem

    • Richard, een instrument dat door vrijwel alle intermediairs zoveel als mogelijk gemeden wordt???

      Volgens mij staan vrijwel alle intermediairs en leveranciers op marktplaatsen ingeschreven. Een beetje marktplaats heeft vele duizenden leveranciers. Dat wil niet zeggen dat ze ook allemaal even actief zijn, maar het kanaal is te groot geworden voor velen om het te mijden zoals jij aangeeft.

      • Onzin, .. gewoon goede relaties leggen met organisaties zonder marktplaats.
        Het heeft ook weinig zin. Als je als ZZP-er generalist bent word je ook nooit meer geselecteerd via een marktplaats.
        Trekt de economie aan en is er sprake van schaarste, dan ga je toch niet meer aanbieden op marktplaatsen om vervolgens te concurreren met 100-en anderen tegen marges die niet opwegen tegen alle inspanningen?

  2. Er zjn met betrekking tot het gebruik van een marktplaats best wat kanttekeningen te plaatsen. Helaas voor de plaatsers van deze kanttekeningen moet ik constateren dat het fenomeen ‘marktplaats’ in zijn algemeenheid wel werkt. De afwijzingen worden steeds beter gemotiveerd, de relatie tussen opdrachtgever en marktplaats wordt steeds beter en er worden steeds meer emvi-criteria aan de dag gelegd. Let wel, we zijn er nog niet maar het goede spoor is wel ingezet. Een groot probleem is mogelijk de diversiteit aan marktplaatsen. Er zijn er veel en misschien wel teveel. Dat maakt het voor opdrachtnemers lastig, dus als er iemand is die daar een goede oplossing voor heeft.

    Oh ja, ik ben volledig objectief wat marktplaatsen betreft. Los van dat, het noemen van namen van bedrijven waar het soms niet goed gaat zou niet mogen en kan niet. In mijn optiek en daar mag iedereen ook weer wat van vinden.

    • Peter,
      Op basis waarvan trek je de conclusie ‘dat het fenomeen ‘marktplaats’ in zijn algemeenheid wel werkt’? Baseer je dat op wat je ziet bij jullie marktplaats in Lelystad (1 van de 103)? En hoe kan je ‘volledig objectief wat marktplaatsen betreft’ zijn als je zelf werkzaam bent bij een gemeente met zo’n marktplaats? Beide lijken me boude beweringen.

      • Probeeer ik juist alle namen te vermijden en dan krijg je dit. Je veronderstelong dat ik bij Gemeente Lelystad werk en niet (meer) bij bijvoorbeeld KPN is voor jou? Met objectief bedoel ik dat ik geen voorkeur heb voor welke marktplaats dan ook. Als iemand met heel veel contacten in het land ken ik natuurlijk niet alle marktplaatsen maar heb wel een beetje beeld. Terecht dat je op deze manier om een toelichting vroeg.

  3. @Peter: Ik deel je constateringen helaas niet. Vanaf het ontstaan van de marktplaats ben ik nogal kritisch geweest op het fenomeen marktplaats bij inhuur. Maar alleen kritiek leveren zonder ooit daadwerkelijk de marktplaats serieus een kans te hebben gegeven is nogal makkelijk en oppervlakkig. Vandaar dat we in de afgelopen 6 maanden de marktplaatsen een serieuze kans hebben gegeven. We hebben een ervaren recruiter ingehuurd met als opdracht via de marktplaats te proberen om kandidaten te bemiddelen.
    Zes maanden later zijn we na ruim 100 aanvragen en minstens evenveel voorgestelde kandidaten een ervaring rijker en een illusie armer. De terugkoppeling op aanvragen is er gewoonweg nagenoeg niet. Dat kan ook bijna niet met soms wel tot 200 reacties op 1 aanvraag. Vraag je daarbij ook gelijk eens af hoeveel tijd er bij zo’n aanvraag door alle leveranciers gezamenlijk geïnvesteerd wordt om kandidaten voor te stellen. Rechtmatig zal het vast wel zijn maar doelmatig…… Niet dus.
    Met enige regelmaat kregen we het sterke gevoel dat de marktplaats gebruikt werd om voorkeurskandidaten in te huren. De marktplaats zelf vormt hiervoor een prima dekmantel. Onze ervaring en die van enkele anderen vind je ook hier op Zipconomy terug overigens. Denk dat alle bedenkingen sowieso wel aan bod gekomen zijn op zipconomy. Veel hiervan zijn ook door een goed functionerende marktplaats niet te ondervangen.

    Hoewel dit door deze en gene vast anders gezien wordt, vaak de makkelijkste repliek op geuite kritiek, beschouw ik mezelf ook als objectief in deze discussie .

  4. Heren, we zijn als redactie van ZiPconomy altijd dol op reacties, maar vooral als er op de inhoud van het artikel ingegaan wordt.

  5. Natuurlijk prachtig dat mijn artikel tot mooie discussies leidt, waarvoor dank! Ik ben het echter wel met de ZiPconomy redactie eens.

    Het artikel gaat om de kritische noten van (potentiële) Marktplaatsgebruikers (lees: de opdrachtgevers) om een Marktplaats in te richten als een dynamisch aankoopsysteem. Dit in het kader van de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen die vóór 18 april 2016 in Nederland geïmplementeerd moeten zijn. Voor (potentiële) Marktplaatsgebruikers gaat het gebruik van een Marktplaats er anders uitzien en moet men met andere ‘spelregels’ rekening houden.

    Ik hoop nog steeds op reacties van (potentiële) Marktplaatsgebruikers die in het kader van de nieuwe aanbestedingsregels deze kritische noten herkennen of wellicht nog kunnen aanvullen met bezorgdheden die ik niet heb genoemd. Het delen van deze kennis lijkt me erg zinvol en waardevol voor andere (potentiële) marktplaatsgebruikers, maar ook voor leveranciers en zzp’ers die inschrijven op deze Marktplaatsen.

    • Peter, als er hier niet meer reacties komen, dan kunnen we die ook verzamelen in het nieuwe Comité van verontruste marktplaats-gebruikers’ dat ik aan het oprichten ben. Doel hiervan is om de de huidige marktplaatsen transparanter, eenvoudiger en leveranciers-vriendelijker te maken. Dat willen we bereiken in goed overleg met het Ministerie van EZ, aanbestedende diensten die een marktplaats gebruiken en met leveranciers van marktplaats-technologie.
      Maar je hebt in elk geval een mooie aanzet gegeven.

      • Graag gedaan Mark, maar ik vrees toch dat dit artikel niet goed wordt geïnterpreteerd.

        Deze kritische noten zijn van de OPDRACHTGEVERS van Marktplaatsen zelf die ik heb genoteerd toen ik met een aantal vriendelijke opdrachtgevers in gesprek was. Ze zijn zelf kennelijk ongerust over de toekomst van de marktplaats binnen de nieuwe aanbestedingswet.

  6. Beste Peter,

    Altijd goed als je je richt tot de vriendelijke marktplaatsgebruikers.
    Maar omdat deze marktplaatsgebruikers uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor de vele niet-declarabele uren van leveranciers die inschrijven op marktplaatsen lijkt het me zinvol om de keerzijde van hun keuzes hier ook te benoemen.

    Hoe vaak spreek je niet een interim manager, die dan -off the record- nog even meldt dat de verlenging gewoon weer via de marktplaats is uitgezet en zelf vervolgens gewoon weer is ingehuurd. Maar dat stond vooraf natuurlijk allang vast.

    Of wat te denken van een aanvraag waar je een 100% match voorstelt bij een Gemeente tegen een tarief van EUR 100,-, die niet eens wordt uitgenodigd en je vervolgens hoort dat degene die het geworden is een tarief heeft van EUR 150,-. Want ja .. het bureau zat al; binnen.

    Natuurlijk is dit van alle tijden en zal wel nooit veranderen. Vroeger waren er dan 2 andere bureaus die hier tijd in gestoken hadden. Nu enige tientallen en vele ZZP-ers.

    Het idee dat alle overheidsinstellingen overgaan op een marktplaats is daarom voor de branche geen goede zaak. Het leidt tot zeer ineffectieve tijdsbesteding bij intermediairs. Voor ons genoeg reden om dit soort vriendelijke marktplaatsgebruikers te mijden en daar te zaaien waar kwaliteit van dienstverlening nog gewaardeerd wordt.

    Groet,
    Richard van Beem

    • Beste Richard,

      Het aantal marktplaatsen en ook andere portals, w.o. Vendor Management Systemen, neemt snel toe. Het digitaal uitvragen van capaciteit en expertise is inmiddels gemeengoed geworden.

      Ik ben het zeker ook met je eens dat de huidige inhuur-marktplaatsen bij de overheid niet altijd juist worden gebruikt en dan druk ik me genuanceerd uit. Ik pleit dan ook voor een uniform en transparant proces, waardoor het leveranciers- en zzp vriendelijker wordt, maar vooral ook eerlijker.

      Groeten, Peter

  7. Met het risico niet begrepen te worden geef ik toch mijn mening. De marktplaatsen zijn een arbeidsmarkt instrument en best succesvol denk ik. Toen ik vorig jaar bij de raad van bestuur van het UWV op bezoek was stelde ik nogmaals de vraag; Hoe kan het zo zijn dat er aanvragen geplaatst worden op een marktplaats waar een gezagverhouding uit blijkt die uit de gunning publicatie klaarblijkelijk aan een zzp-er gegund worden?

    Nu stel ik de volgende vraag. Waarom zie ik dat op veel marktplaatsen mensen enkel kunnen reageren als ze ingeschreven staan bij de kamer van koophandel? Het is evident dat het instrument gebruikt wordt als alternatief voor uitzenden. Het heeft als voornamelijk doel vraag en aanbod voor tijdelijke arbeid bij elkaar te brengen. Is dit niet puur een vorm van discriminatie voor werkzoekenden die geen ondernemer willen of kunnen worden?

    Op de marktplaatsen waar wel werkzoekenden kunnen reageren zie ik notabene nog steeds staan dat men de mensen bij een payroll bedrijf of broker gaan onderbrengen. Dit terwijl de payroll medewerker dezelfde rechten en ontslag bescherming heeft gekregen als de medewerker in vaste dienst bij de inlener.

    Mijn tip tot slot, zorg dat er in elk geval een “single sign on” komt voor alle marktplaatsen het is een drama om je 100 keer te moeten inschrijven.

  8. Nog een kleine aanvulling, dit is niet echt een punt van kritiek op de marktplaats maar in algemene zin wordt er soms verkeerd aanbesteed.

    De ABN AMRO ook gebruiker van de Marktplaats destijds vroeg mij een paar jaar terug of het een goed idee was om een veiling functie toe te voegen. Dat betekende dat alle aanbieders de laagste aanbieding te zien zouden krijgen. Een soort veiling systeem met als doel kosten besparing. Ik vond het geen goed idee omdat het dan wel heel erg mensen handel werd. Dat was de ABN ook met me eens en die zagen er van af.

    Er wordt vaak geroepen dat een opdracht gegund zal worden aan de economisch meest voordelige aanbieder. Uit angst een opdracht kwijt te raken of de noodaak om omzet binnen te halen zien we de laatste jaren dat sommige partijen niet kosten dekkend offreren. Bedrijven gaan hier door failliet zoals in de bouw en in de vervoersbranche. Met allemaal nadelige gevolgen voor de klant.

    Zou het niet in algemene zin een idee zijn iets minder op prijs te gaan selecteren maar bijvoorbeeld de economisch meest realistische aanbieder te gaan selecteren? Goedkoop wordt vaak duurkoop.

    • Peter, het begrip opdrachtencentrale kennen wij niet in het Nederlands taalgebruik. Aankoopcentrale wel. Als ermee wordt bedoeld dat diverse overheidsorganisaties samenwerken op één en hetzelfde platform óf één overheidsorganisatie treedt op als opdrachtgever namens diverse andere overheden (die hun inhuurprocessen als het ware uitbesteed hebben aan die ene), dan komen beide vormen voor in Nederland en zijn ook toegestaan.

      Meestal noemen we dat ‘inkoopsamenwerking’. En ook op marktplaatsen zien we dit soort samenwerking wel, bijvoorbeeld bij http://www.werkeningelderland.nl