"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Pieter Omtzigt (CDA): “Wet DBA Brief Wiebes geeft adempauze, maar maatregelen zijn onduidelijk”

CDA Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt schrijft en vlogt dat de Wed DBA-brief van Wiebes nog te onduidelijk is. “Wanneer ben je nu een zzp’er en wanneer is iemand kwaadwillend”.

Staatssecretaris Wiebes en Minister Asscher hebben de handhaving van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (ZZP-wet) opgeschort voor goedwillende bedrijven tot ten minste 1 januari 2018. Ze gaan nu studeren op oplossingen en komen na de verkiezingen van 15 maart 2017 met voorstellen.

Dit biedt voor een aantal zzp’ers een adempauze maar de maatregelen zijn onduidelijk en te laat.

Het is onduidelijk wanneer je in de ogen van de belastingdienst een goedwillende zzp’er of bedrijf bent. In belastingwetten komt de term ‘goedwillende’ ook nooit voor. En al vanaf april stellen we Kamervragen over de vraag: wanneer ben je zzp’ers? Daarop kwamen zeer, zeer gecompliceerde antwoorden. Geen simpel tijdscriterium bijvoorbeeld. In september stelde het CDA per motie voor om de arbeidswetgeving te veranderen op het punt van persoonlijke arbeid. Toen zei Wiebes in de plenaire kamer dat we een 107 jaar oude wet niet even moesten veranderen. En nu gaat de regering er zelf kennelijk beginnen om dat te onderzoeken. Dat hadden ze afgelopen maanden echt al moeten doen.

Op verzoek van het CDA komt er de komende drie weken een plenair debat met Wiebes en Asscher. Voor die tijd zullen we nog een hoorzitting in de Kamer houden.  In dat debat in december zal ik ten minste vragen om de problemen van deze nieuwe wet spoedig op te lossen. Als we dat niet doen, hebben we in april/mei dezelfde paniek en kopersstaking bij opdrachtgevers van zzp’ers als die we nu zagen. Deze regering lijkt zich er al even niet van bewust te zijn dat het hier gaat om broodwinning van een heleboel gezinnen. Daar kun je niet zo lichtzinnig mee omgaan.

Pieter Omtzigt was Tweede Kamerlid voor het CDA. Tijdens het kabinet Rutte/Asscher (2012-2017) was hij onder meer woordvoerder fiscale zaken (waaronder het Wet DBA dossier). In 2021 stapte hij uit het CDA, maar bleef lid van de Tweede Kamer. In 2023 richtte hij de partij Nieuw Sociaal Contract op. Bekijk alle berichten van Pieter Omtzigt

38 reacties op dit bericht

  1. Mag ik zeggen dat ik de insteek wat eenzijdig vind?
    Ik vind dat beide contractpartijen gelijk beoordeeld moeten worden; dit lees ik in bijna alle berichtgeving niet zo!
    Opdrachtgever is, m.i. de eerst verantwoordelijke, hij niet zich wel bewust zijn dat er een zelfstandige aan de andere kant van de tafel zit.
    Nu lijkt of de verantwoordelijkheid bij de zzp-er komt te liggen.
    Ik blijf dit niet juist vinden!

    • @Willem, maak je geen zorgen.
      De hele kern van de Wet DBA is dat er meer verantwoordelijkheid komt te liggen bij de opdrachtgever. Dat is niet van tafel.
      Als Wiebes het in zijn brief heeft over ‘kwaadwillenden’ dat heeft hij het (m.i.) over kwaadwillenden opdrachtgevers. En die controles die niet doorgaan, zijn de controles bij opdrachtgevers. Omtzigt formuleert dat hier iets onhandig.

  2. Juist het feit dat de verantwoordelijkheid bij de opdrachtgever komt te liggen, veroorzaakt bij diezelfde opdrachtgevers nu veel onrust en angst.
    Als ze gewoon de controle bij de opdrachtnemer/zzper leggen, dan is die zelf verantwoordelijk voor zijn doen en laten en zal de opdrachtgever hem nu gewoon een opdracht geven.

    • @klwinkel De verantwoordelijkheid voor de wederzijdse overeenkomst wordt daar niet anders door. Een toezichthouder controleert normaliter waar dat het meest zinvol is, daar waar de te beoordelen feiten zich voordoen. Bijvoorbeeld op de werkplek.
      En de keus tussen ongeveer 1 miljoen zzp’ers beoordelen of dit doen bij maximaal ongeveer 400.000 werkverschaffers/werkgevers – die lang niet allen een of meer zzp’ers laten werken – lijkt ook wat voorspelbaar.

      Een professional gaat zorgvuldig, effectief en efficiënt om met de middelen, tijd en energie.

      • Oke, het zijn er een paar meer, maar een zzper is toch veel makkelijker te controleren.
        een bel. controleur hoeft alleen de facturen even door te kijken voor een jaar en hij ziet wat er aan de hand is.
        Een controle bij een groot bedrijf heeft veel meer voeten in de aarde.

        • #klwinkel

          Met een metafoor, om het unieke gedrag van mensen in de praktijk te verduidelijken. Er kunnen flinke verschillen bestaan tussen:
          – het scenario van de film (dat wat in de overeenkomst staat, als deze al vastgelegd is)
          – de film (dat wat er in de werkelijkheid gebeurt)
          – de lezing van de filmmaatschappij (de werkverschaffer)
          – de regisseur (de bedrijfsleider)
          – de lezingen van de diverse acteurs ( de werkenden)
          en
          dat wat op de factuur staat. Niet alle facturen geven duidelijk weer wat er gepresteerd is

          Het ligt dus voor de hand slim onderzoek te doen.)

          • Wat ik bedoel is, dat als alle facturen naar een klant zijn gegaan, het niet in orde is. Wat er dan gedaan is, doet er dan niet meer toe. Daarmee filter je er al een heleboel uit.

    • Ik weet niet in welke branche jij zzp-er bent, maar in de ICT komt het zelden voor dat je een contract hebt met de eindklanten, maar met een intermediair.
      Dit zal misschien niet dgrootstee groep zijn, maar ik kan bij het lezen van de wet niet iets vinden die dit behandeld.
      Ik ben dan duidelijk een ondernemer voor deze intermediair, maar of de uiteindelijke klant hier iets aan heeft?
      Hier ligt altijd een gezagsverhouding, ookal ben ik zelfstandig. Deze eindklanten hebben mij verkozen vanwege mijn expertise, welke expertise zij zelf niet hebben.

      • De wet DBA heeft als enige doel dat de belastingdienst schijnconstructies kan aanpakken.

        Als je als zzp’er via een intermediair werkt, dan ziet de belastingdienst dat meestal als loondienst, dus een schijnconstructie. Zoek maar op op de website van de belastingdienst: zoek op hoe ze het verschil zien tussen detacheren en bemiddelen. En de consequenties die dat heeft voor de beoordeling van de werkrelatie. Dus die hoogopgeleide ICT’ers zitten gewoon in een schijnconstructie dankzij hun intermediair.

        Door de nieuwe wet moeten intermediairs de meeste zzp’ers dus in loondienst gaan nemen, bijvoorbeeld via payroll. Dat is ook de reden dat deze intermediairs de grootste schreeuwers zijn in de berichtgeving over ‘wet DBA’. Want dan worden ze te duur voor opdrachtgevers. Let er maar eens op in de media…

        In werelden van zakelijke dienstverlening, ICT, etc. gaat er dus iets veranderen door deze wet DBA. Het gaat nu namelijk aantrekkelijker worden om zonder tussenpartij te werken in veel zzp-constructies. Natuurlijk wel op voorwaarde dat je je werkrelatie voldoende zelfstandig kunt vormgeven. Op zich zou dat best een vooruitgang zijn! Hoe denken jullie daarover?

          • Ik vind het wel bijzonder, dit is dus weer zo’n aanname van de belastigdienst gebaseerd op … ja, wat eigenlijk.

            “Als je via een uitzend- of detacheringsbureau werkt, betekent dat meestal dat je in dienst bent bij dat bureau. Je bent dan voor die werkzaamheden géén ondernemer voor de inkomstenbelasting.”

            Er staat ‘meestal’, dat betekent dus dat er ook andere gevallen zijn. Dat er niet alleen bemiddeld wordt heeft inderdaad te maken met de Wet Ketenaansprakelijkheid. Als ZP ICT’ers zitten we er echter op een andere manier in, wij zijn géén werknemers van de detacheerder en hebben dus een andere status (of zouden die in ieder geval moeten hebben/krijgen).

        • Beste Corné,
          Als dit het resultaat zou zijn ben ik voor!
          Ik denkt trouwens dat dit uiteindelijk voor de opdrachtgever het voordeligst is, niet in de laatste plaats omdat hij weer zelf de keuze heeft om de meest geschikte kandidaat te kiezen.
          Maar, wat ik niet lees uit alle verhalen rond de wet DBA, is; wat gebeur er nu met de wet Ketenaansprakelijkheid?

          • De wet ketenaansprakelijkheid is 25 jaar geleden in het leven geroepen omdat de fiscus en de sociale verzekeringen premies en belastingen niet ontvingen, doordat onderaannemers failliet gingen.

            Een heel ander doel dus dan wet DBA… oplossing is doorgaans G-rekening. Google maar even.

            Als je straks niet meer via intermediairs werkt, is er geen sprake meer van onderaannemers. Dus is ketenaansprakelijkheid ook niet meer aan de orde.

            • Beste Corné,
              Ik weet van het ontstaan van de wet, en ook waarom (ik zit al bijna 40 jaar in het vak).
              Het ontstaan van die wet was juist de reden dat opdrachtgevers niet meer rechtstreeks met freelancers wilden werken, maar juist intermediair gingen inschakelen.
              Dus is jouw opmerking niet juist, althans gedeeltelijk onjuist.

            • @corné

              M.i. gaat het hier vooral om de inlenersaansprakelijkheid en die is – in tegenstelling tot de aannemersaansprakelijkheid (‘wka’) van medio 1982 – al in 1960 ingevoerd. Willem heeft in essentie gelijk. Niet voor niets wordt een uitlenende koppelbaas in de ICT dan ook verhullend ‘broker’ genoemd. Die beweert te ‘bemiddelen’.
              Sinds de HR-uitspraak is er overigens weinig verschil tussen payrollen en uitlenen. Bemiddelen is een andere tak van sport. Tip: volg de geldstroom, die geeft een goede indicatie van de realiteit, meer dan incidenteel in contrast met de commerciële bewoordingen.
              Fijn dat we zo delen. Steeds meer wordt duidelijk en dan kan eenieder ook de goede en integere keuzes maken. En kunnen we elkaar verder helpen
              Als een uitlener SNA-gecertificeerd is, volstaat een storting van 20 of 25% op de G-rekening om geen risico meer te lopen.
              Zie website vd fiscus.

              • Ik kijk er gewoon als ZZP’er in de ICT tegenaan.

                Als ik die genoemde pagina op de website http://www.belastingdienst-ondernemerscheck.nl lees, dan weet ik dat ik vanaf nu moet oppassen met intermediairs. Anders ben ik straks m’n ondernemersaftrekposten kwijt…

                Welke risico’s de intermediairs lopen interesseren me wat minder, dan de risico’s die ik zelf als ZZP’er loop.
                Voor mij geen intermediairs meer…

        • Corné

          Ik denk dat je gelijk hebt dat de rol van intermediairs flink onder druk staat en gaat veranderen. Misschien veroorzaken ze idd indirect wel de problemen…
          Ze voegen ook niks toe, nooit gedaan. Alleen in lengte van dagen je tarief afromen. Alhoewel ik ook wel goede heb meegemaakt met bescheiden marges hoor.
          Uiteindelijk zullen de echte zzpers blij zijn met de wet, dat ben ik met je eens. Tenminste dat is wat ik hoop.

          • Ik hoop dat de eindklanten nu eindelijk gaan inzien dat ze het best af zijn zonder intermediairs!
            Zij zijn, in mijn ogenalthans, in de ICT, de grootste schuldigen!

            • Preferred supplier en dat soort geneuzel, met als doel om deze suppliers dan uit te kunnen knijpen als ze een aantalen mensen hebben geplaatst en dus kwetsbaar zijn. (Gebeurde aantal jaar geleden bij chipmachine maker uit het zuiden).
              Uiteindelijk zijn ze duurder uit, omdat ze over al die mensen marges betalen aan de intermediair, waar denk je dat die hun lease auto’s van rijden?

            • Ja, eens KlWinkel en Willem. En het komt ook doordat ICT’ers zelf vaak heel goed zijn in problemen oplossen; maar ze zijn wat minder goed in reclame maken en acquisitie. En in dat gat springen die intermediairs dan…

              Hopelijk stimuleert de wet DBA de ICT ZZP’ers ook om wat meer te werken aan hun eigen reclame en acquisitie-vaardigheden… (tip!)

              • Misschien zijn ze ook niet ondernemer genoeg om zelf de acquisitie te doen en maken ze alleen slim gebruik van de krapte op de arbeidsmarkt.
                Ze doen het dus niet zozeer omdat ze ondernemer willen zijn, maar omdat ze zo veel! meer kunnen verdienen.
                Maar ik geef toe, je kan ook niet zo maar even IBM of Microsoft of de bd bellen of ze nog hulp kunnen gebruiken….

              • Sorry dat ik het zeg Corné, maar deze laatste opmerking is heeeeeeel kort door de bocht.
                Ik heb hier al eerder gezegd dat alle(grote) bedrijven niet rechtstreeks met freelancers werken. Dachten jullie dat wij als freelancer dat niet anders zouden willen?

  3. Helemaal mee eens Willem.

    Wij (ict zzp-ers) doen zelf heus ook wel acquisitie. Maar heel veel zin heeft dat meestal niet omdat de interessante (grote) klanten toch alleen maar zaken willen doen met de intermediairs, en niet rechtstreeks met freelancers. Het zal idd wel te maken hebben met de ketenaansprakelijkheid (en mogelijk de administratieve rompslomp, al denk ik dat dat nogal mee zal vallen).

    Ik, en mijn collega (ontwikkelaar) zzp collega’s zouden niets liever willen dan rechtstreeks zaken doen
    met de eindklant. Maar helaas is dit meestal niet mogelijk door deze keuze van de eindklant.
    De toegevoegde waarde van de intermediair is -op het ‘koppelen’ na, echt nul.
    Daarom vind iik het ook erg krom dat zo’n intermediair dan mogelijk als je werkgever wordt gezien. De enige ‘prestatie’ die ze namelijk geleverd hebben is het koppelen van jou als zzp-er met de eindklant. En dan moet je nog altijd jezelf zien binnen te praten tijdens interviews, en soms zelfs testen.

    Overigens is er wel iets geregeld voor intermediairs. Er is tenminste 1 modelovereenkomst gemaakt hiervoor, die dit mogelijk maakt. Al vind ik dat wel magertjes.

    • Tja, als er geen intermediair is die het voor ons opneemt, wordt het tijd dat er een komt. Al eens over nagedacht?
      Trouwens, welke modelovereenkomst bedoel jij, ik heb ook gekeken(waarschijnlijk niet goed dues ) heb je misschien een link voor me, Martin?

      • Een nuancering,

        De ‘wka’ kan niet van toepassing zijn. Er zijn tenminste drie bepalingen in de wetgeving tegen de negatieve gevolgen van koppelbazen:
        – de inlenersaansprakelijkheid (artikel 34 in de Invorderingswet, als de wettelijk verschuldigde loonheffingen en omzetbelasting niet betaald zijn)
        – het werknemerschap van een uitzendkracht een aparte bepaling in het burgerlijk wetboek Artikel 7:690 e.v.
        – de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (“Waadi”).

        De feiten zijn dus van belang en daarbij vooral de geldstroom/verhoudingen tussen de werkverschaffer, de koppelbaas/-bazen en de werkende.

  4. @Willem:

    Ja, daar heb ik zeker al; eens over nagedacht. En meer partijen. Al voor de introductie van de wet DBA heb ik een aantal werkwijze varianten gezien van tussenbureaus die ik beter/eerlijker vind dan voor elk gewerkt uur hen flink mee te laten snoepen (varierend pakweg tussen de 5 en 20 euro per uur!).
    Zo heb ik weleens meegemaakt dat een partij slechts 1 euro per uur rekende. Dit kon vanwege de massa (veel zzp-ers bij 1 bedrijf) en ook omdat dat bureau geen acquisitie had gedaan, ik kende het bedrijf al en andersom, dus de deal was al gemaakt. Bureau zat slechts voor centrale administratie ertussen.
    Ander voorbeeld is dat een partij (SearchLite) ooit bemiddeld heeft door slechts eenmalig een bedrag te vangen door een zzp-er te ‘koppelen’. En dus niet per elk gewerkt uur mee snoepen.
    Helaas zijn zij hiermee gestopt. waarschijnlijk omdat het hen veel minder oplevert. Maar dit is in mijn ogen wel veel eerlijker, omdat dit koppelen feitelijk de enige ‘prestatie’ is die ze geleverd hebben.

    Wat betreft die modelovereenkomst via intermediair (zonder gezagsverhouding):
    Ik ben niet helemaal zeker of dit de betreffende overeenkomst is, maar ik denk het wel:
    http://download.belastingdienst.nl/belastingdienst/docs/alg_model_bemid_nbbu_dv10341z1ed.pdf

  5. Ik weet niet of de link van Corne de juiste is. Mogelijk wel.
    Ik heb ergens nog wel de link naar de juiste overeenkomst gestuurd gekregen van een collega,
    moet ik nog eens nazoeken, dan weet ik zeker welke het is. Ik weet dat er tenminste 1 of 2 goedgekeurde modelovereenkomsten bestaan iig.voor intermediairs.

    Maar het maakt ook niet heel veel uit, want als je via een intermediair op een opdracht komt, wordt er een modelovereenkomst gebruikt die de betreffende intermediair heeft gemaakt en is goedgekeurd door de belastingdienst. Een beetje intermediair heeft wel jurist(en) die zo’n overeenkomst (eenmalig) opstellen, is bij mijn huidige overeenkomst ook gebeurd.
    Een jurist weet het beste hoe bepaalde cruciale zaken te verwoorden, zoals (geen) gezagsverhouding, opdrachtomschrijving etc.

    Toch blijf ik het ook te vaag vinden. Het wordt nu teveel een soort woorden / interpretatie spelletje, typisch juristenwerk. Terwijl er feitelijk niks verandert aan de manier van werken. Maar die manier van werken is ook zelfstandig (iig in mijn eigen geval), al probeert de overheid er alles aan te doen om een overeenkomst als zijnde werknemer / niet zelfstandig aan te merken. Omdat dat het beste in hun kraam te pas komt.
    Als je de huidige DBA regels heel strikt zou hanteren ken ik niet 1 collega die dan nog zzp-er / zelfstandige genoemd mag worden. Alleen al door zoiets idioots als vervangbaarheid. Natuurlijk kan een zzp-er dat niet,. daarom is hij/zij ook een eenpitter. Ik hoop dat ze dat in Den Haag ook inmiddels begrepen hebben. En ook dat er altijd wel een bepaalde mate van gezagsverhouding bestaat tussen opdrachtnemer en klant. Want een klant zegt nou eenmaal wat ie wil hebben. De scheidslijn tussen gezagsverhouding en instructies, en wensen aangeven is echt flinterdun. Dat is echt te vaag en te arbitrair. En een opdracht van een jaar of langer komt regelmatig voor, niks bijzonders. Al is dat wel weer wat anders dan jaren aan 1 stuk bij een en dezelfde opdrachtgever zitten natuurlijk. Daar ben ik het wel weer eens met de belastingdienst. Maar ik heb gelukkig vrijwel altijd wel 3 of meer opdrachtgevers per jaar gehaald. Maar het kan gewoon gebeuren dat je dat niet elk jaar haalt.

    • Individuele intermediairs hebben vaak zelf ook een modelovereenkomst ingediend om te laten goedkeuren, al is het nog niet iedere intermediair gelukt. Van bijvoorbeeld HeadFirst kun je hun goedgekeurde overeenkomst vinden op hun website. Ook is branche-organisatie Bovib vanaf januari al bezig met eentje, maar ik weet niet of die nu eindelijk is goedgekeurd.

      Al die individuele overeenkomsten zijn gebaseerd op ‘geen gezagsverhouding’ of ‘vrije vervanging’. Dat is vreemd, want een intermediair heeft in de praktijk vrijwel geen invloed op wel/geen gezagsverhouding tussen eindklant en opdrachtnemer… En over het algemeen kunnen ZZP’ers zich inderdaad niet laten vervangen.

      En dan worden die twee begrippen ‘gezag en vervanging’ ook nog eens herijkt komend jaar… zou dat betekenen dat al die goedkeuringen voor die overeenkomsten dan waardeloos zijn geworden?

    • betreffende gezagsverhouding…

      Er is natuurlijk verschil tussen dat je opdrachtgever bij aanvang opdracht met je doorspreekt wat er gebeuren moet en da je af en toe even samen kijk hoe het er voor staat, dat lijkt me redelijk, en is geen echte gezagsverhouding.
      Anders is het bv als je onderdeel van een scrum-team bent en bijna op dagelijkse basis voorgangsmeetings hebt. Dat lijkt me dan wel een gezagsverhouding. iig niet zelfstandig.

      • Als dat al zo is, slaat dat toch helemaal nergens op.
        Als je met andere mensen (internen of andere externen) aan een groot project werkt in een team
        heb je toch ook gezamenlijke overleggen, zoals Scrum.

        Dat zegt toch niks over je zelfstandigheid. Je werkt nou eenmaal niet op een eiland.
        Alleen werk je als zzp-er op een andere basis.

        • Volgens mijn raakt dit de essentie van zelfstandigheid. Hoe los staat jouw aandeel van het geheel? Vooral die feiten zijn bepalend voor het onderscheid tussen werknemerschap en ondernemerschap/zelfstandigheid. Wie iets stelt, bewijst. Dat geldt voor fiscus als ze werknemerschap aannemelijk maken en loonheffingen claimen. Dat geld óól voor de ‘zelfstandige’ als deze factureert
          – en de werkverschaffer/debiteur twijfelt over de aard van de arbeidsverhouding;
          – en moet kiezen of deze inkomsten als winst worden aangegeven op de IB-aangifte.

  6. Nou volgens mij totaal niet.
    Want dat zou betekenen in een voorbeeld in de bouwwereld, dat wanneer een grote projectontwikkelaar voor een groot project onderaannemers inhuurt zoals installatiebureaus, metselaars, timmerlieden, allround klussers etc die allemaal een eigen bedrijf hebben, zouden worden aangemerkt als werknemer, omdat ze dagelijks overleg hebben, en zaken afstemmen op elkaar. En een ‘gezagsverhouding’ hebben met de hoofdaannemer.
    Terwijl al die bedrijven op tijdelijke basis, op eigen risico, eigen expertise hun werk doen. Ook krijgen zij niet doorbetaald bij ziekte, geen vakantiedagen, geen pensioen en geen garantie op werk wanneer de klus is afgelopen.

    • Toch wel. de conclusie van Martin kan ik niet volgen. Toelichting: maakt nogal wat uit of de projectontwikkelaar mensen ‘inhuurt’ – veelal inlenen – of werk uitbesteed aan een organisatie van kapitaal & arbeid die zich als ondernemer op de markt manifesteert. Met name als uitbesteed wordt: aanneming van werk’ conform de bepaling daarover in het Burgerlijk wetboek. Als de rechtsverhouding tussen beide partijen ‘aanneming van werk is, kan het immers geen arbeidsovereenkomst meer zijn, mits de aannemer feitelijk handelt als ondernemer. Daarbij horen normaliter een resultaatsovereenkomst: een bepaald stoffelijk werk, prijs, kwaliteit en opleverdatum. Dat is de kans op winst of verlies, die kenmerkend is voor zelfstandigheid.
      De feiten laag voor laag in de goede volgorde – die past binnen de branche – ontleden en kwalificeren kan veel duidelijkheid bieden. Mits je het BW respecteert, kent , daarvoor openstaat en de moed hebt daarvoor verantwoordelijkheid te nemen. Minister Asscher heeft dat in december 2011 zorgvuldig uitgezocht en uitgelegd aan de Tweede Kamer.