"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Interim Opdrachten op Marktplaatsen gemeenten zelden naar zelfstandigen

Interim- en adviesopdrachten die via marktplaatsen online worden aanbesteed gaan zelden rechtstreeks naar zelfstandige professionals. Dat blijkt uit een analyse van meer dan 500 gegunde opdrachten.

17423522_sInterim- en adviesopdrachten die via marktplaatsen online worden aanbesteed door gemeenten en andere overheden, gaan maar zeer beperkt rechtstreeks naar zelfstandige professionals. Dat blijkt uit een analyse die ZiPconomy deed van meer dan 500 gegunde opdrachten. Maar 5 tot 10% van alle opdrachten gaan rechtstreeks naar een zelfstandige.

Het gemiddelde tarief voor interim- en adviesopdrachten (op minimaal HBO niveau) dat via marktplaatsen wordt gegund ligt op de 73,- euro per uur, waarbij er een grote variatie is tussen  maximum en minimum tarieven.

Groeiend aantal marktplaatsen 

Nadat het UWV met de eerste online marktplaats met opdrachten kwam, is het aantal organisaties dat gebruik maakt van een dergelijke website gestegen. Er zijn al meer dan 80 verschillende marktplaatsen, waarvan het merendeel van non-for-profit organisaties. Vooral veel gemeenten maken gebruik van marktplaatsen.

Bij een marktplaats wordt gewerkt met een mini-aanbesteding als alternatief voor een normale aanbesteding. De aanvraag wordt online gepubliceerd, waarna zowel bureaus als zelfstandigen kunnen inschrijven op de opdrachten. Op basis van objectieve kwalitatieve criteria en prijs worden uit de aanmeldingen meestal 5 kandidaten geselecteerd en uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek.

Analyse 500 opdrachten

Op veel van de marktplaatsen wordt achteraf melding gemaakt aan wie de opdracht gegund is. Volgens de aanbestedingsregels is dat verplicht. Soms wordt ook vermeld tegen welk tarief. We hebben de gunningen van een tiental marktplaatsen (in totaal 500 opdrachten uit de afgelopen 1,5 jaar, van ongeveer 75 gemeenten, verspreid over het gehele land; andere lagere overheden en een tweetal academische ziekenhuizen) onder elkaar gezet (zie dit document voor deze LIJST). Daaruit zijn opdrachten verwijderd die evident niet op HBO niveau zitten.

Het napluizen van namen van organisaties aan wie de opdracht gegund is, maak duidelijk dat daar nauwelijks zelfstandige professionals tussen zitten. In nog geen 10% gaat de opdracht rechtstreeks naar een zelfstandige. Bij opdrachten in de (job)coachingssfeer is dat relatief wat vaker. Voor de rest wordt de gunningslijst gedomineerd door bekende namen in overheidsland als Maandag, Eiffel, YER, BMC en Yacht maar ook opvallend veel kleinere advies- en detacheringsbureaus. Met name die laatste groep lijkt te profiteren van deze andere manier van het inkopen van adviseurs en interim professionals.

Dit beeld wordt bevestigd een aanvullende analyse van de openbare gunningslijsten van organisaties als de Politie en de provincies Friesland en Gelderland.

Overigens wil dit nog niet per se zeggen dat zelfstandige professionals nooit aan de bak komen bij gemeenten. Niet zelden zullen bemiddelaars zelf zelfstandigen inzetten. In hoeveel gevallen een bemiddelaar een zelfstandige inzet, is niet uit deze gegevens te halen.

Tarieven ‘redelijk’

Ook de publiceerde tarieven geeft relevante informatie. Het gemiddelde tarief van de zo’n 500 gegunde opdrachten ligt net onder de 73 euro per uur. Met name het grote aantal casemanagers/jobcoach/re-integratie opdrachten (veelal detacheringsfuncties) in de lijst trekt het gemiddelde omlaag.

Tarieven voor de wat zwaardere advies, project- en interim-management opdrachten liggen zo tussen de 80 en 100 euro per uur, met een enkele uitschieter naar boven. Snoept een bemiddelaar daar 15/20% marge vanaf, dan is dat nog geen vetpot voor een zelfstandige professional. Maar de tarieven zijn zo m.i. nog ‘redelijk’, dit tegenover het beeld dat er wel eens is bij marktplaatsen alleen tegen afbraaktarieven opdrachten gegund worden.

Geen actief pro-zelfstandigen beleid gemeenten 

De vraag is natuurlijk waarom er zo weinig zelfstandige professionals op de lijst voorkomen. Die vraag legde ik voor aan een aantal managers van marktplaatsen en zelfstandige professionals. Het thema kwam ook aan bod tijdens een ZiPconomy bijeenkomst met een twintigtal van die recruitment/inhuur managers van zowel profit als non-profit organisaties.

Om te beginnen is het een misverstand dat gemeenten met marktplaatsen werken juist om zelfstandigen een extra kans te gunnen. Reacties vanuit gemeenten maakt duidelijk dat dat geenszins het geval is. Met een marktplaats wordt getracht een ‘level playing field’ te creëren; of de opdracht vervolgens naar een zelfstandigen gaat of niet, maakt gemeenten niets uit. Daar waar  bijvoorbeeld verzekeraars, de energiesector, het UWV of een organisatie als de NS een actief ‘pro-zelfstandigen beleid’ voeren bij het inhuren van externen, ontbreekt deze bij overheden. Simpelweg omdat dat geen issue is.

Het ontbreekt zelfstandigen aan alertheid en kennis

Veel gehoorde klacht onder zelfstandigen is dat ze door de bomen het bos niet zien. De veelheid aan marktplaatsen maakt een overzicht lastig, al zijn daar ondertussen ook al weer partijen in gesprongen. Email alerts die veel marktplaatsen hebben kunnen dit  ondervangen.

Er zijn ook  indicaties dat zelfstandigen structureel te duur inschrijven op opdrachten. Naast kwaliteit speelt die prijs vanzelfsprekend een belangrijke rol bij gunningen. Alhoewel we eerder constateerden dat het met de prijserosie op zich nog wel meevalt, zijn tarieven voor interim professionals in de afgelopen jaren natuurlijk wel gedaald. Bureaus zullen in de regel een beter zicht hebben op marktconforme tarieven dan zelfstandigen, al geven de publicatie van gunningen (inclusief de tarieven) ook zelfstandigen natuurlijk hetzelfde inzicht.

Mark Bassie is onafhankelijk expert op het terrein van marktplaatsen. Volgens hem is er bij veel zelfstandigen ook een gebrek aan kennis.  “Inschrijven zonder precies te weten hoe dat moet, is feitelijk zonde van de tijd.  Je hoeft geen volleerd inkoopexpert te zijn om succesvol te zijn, maar een klein foutje kan al genoeg zijn om niet meer mee te kunnen dingen. Met wat inzicht is dat snel te vermijden”.

Daarbij moeten zelfstandigen volgens Bassie ook oog hebben voor het feit dat er op opdrachten nu eenmaal veel inschrijvingen zijn. Vaak tientallen. Dat maakt de statistische kans op de opdracht vrij klein. “Bureaus zijn meer gewend om vaker te schieten en dan doeltreffend te zijn, terwijl een zelfstandige alleen moet focussen op die ene opdracht die perfect past. ”

Inkoop is veranderd; verkoop zal nooit meer hetzelfde zijn

“Inkoop is veranderd; verkoop zal nooit meer hetzelfde zijn”. Het is een beroemde uitspraak van Neil Rackham, goeroe als het gaat om acquisitie voor (interim) professionals.  Er is op zich niets mis mee om als zelfstandige de acquisitie over te laten aan bemiddelingsbureaus. Ieder zijn ding. Maar mocht je toch graag zelf aan opdrachten komen via marktplaatsen, dan is kennis van dat inkoopspel essentieel. Naast het hebben van een sterke ‘personal brand’ gebaseerd op je persoonlijkheid en ervaring. Want gelukkig is daar ook nog oog voor.  Als je tenminste voorbij die eerste horde komt.

(Zelf ervaring met het inschrijven via marktplaatsen, als bureau of als zelfstandige professional? Dan horen we die graag, al dan niet in reactie op bovenstaande beelden).

Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

15 reacties op dit bericht

  1. Veel interimmers zijn niet in een hokje te duwen. Het is juist hun onderscheid dat ze speciaal maakt en hun dié meerwaarde geeft, waarmee een klant geholpen wordt.
    Ik ben zelf aangesloten bij een aantal marktplaatsen en daarbij valt het me op dat de profielschetsen van de ‘ideale kandidaat’ veelal omschreven wordt als een ‘eenheidsworst’.
    Iets anders dat me opvalt is dat je vrijwel altijd het zoeken naar zekerheid tegen komt: ‘minimaal x jaren ervaring in het gevraagde werkveld bij een soortgelijke organisatie als de opdrachtgever.

    Daarmee loopt men het gevaar om in een soort ‘zelfbevuilende vijver’ te vissen. En creëert men geen kans om een ander referentiekader te benutten bij een oplossing.
    En dat terwijl men juist vaak wil vernieuwen of de veranderende omgeving daar juist om vraagt…..

  2. Gemeenten (medewerkers) interesseert het inderdaad niet. Er hangt geen commerciële sfeer. Ook al spreek je direct het Hoofd P&O….die verwijst keurig naar de marktplaatsen. Ongeacht of je aangeeft dat je liever een aantal stappen zou willen overslaan en het hoofd P&O alsnog jou de hand zal schudden wanneer de deal is gesloten. Uw idee is goed maar… (participeren = ?)

    De aanhouder wint. Via een omweg een e-mailbericht gestuurd naar beslissers. Daarna telefonisch een bericht achtergelaten. Het blijft stil daar aan de overkant.

    Mijn recente ervaring is ook => “of de opdracht vervolgens naar een zelfstandigen gaat of niet, maakt gemeenten niets uit. Daar waar bijvoorbeeld verzekeraars, de energiesector, het UWV of een organisatie als de NS een actief ‘pro-zelfstandigen beleid’ voeren bij het inhuren van externen, ontbreekt deze bij overheden. Simpelweg omdat dat geen issue is”. Gaan WE dit accepteren? Of gaan WE er wat mee doen? Ik vroeg het me af….

  3. @Petra: Ik vrees dat er pas sprake zal zijn van meer ‘ZZP-focus’ en ‘Leveranciersvriendelijkheid’ op de meeste Marktplaatsen als deze leveranciers zich minder gaan aanbieden op deze marktplaatsen. Een logisch gevolg als de inhuurmarkt omslaat en weer meer een aanbiedersmarkt wordt.
    Tot die tijd ontbreekt de prikkel voor de overheid om het anders te organiseren……..

    • Dag Mark,

      Dank je wel voor jouw antwoord.

      Het “oude” handelen zal niet meer zo zijn zoals jij stelt, weet ik uit ervaring. De zelfstandige professional zal via moderne kanalen “participeren” omdat deze professional veel kennis, kunde en flexibiliteit meebrengt. De professional met vooral soft skills zal zich goed kunnen onderscheiden. Daarnaast schreeuwt de moderne samenleving om social business kwaliteiten (omkijken naar de medemens). Ietwat commercieel maar niet verkeerd zolang het belang van de klant (dat zijn wij allemaal) niet wordt geschaad. Ook de Gemeente dient immers de klant (optimale dienstverlening vanuit veelal een klantencontactcentrum richting burgers).

      Een mooie prikkel, lijkt me om de interne processen eens onder de loep te nemen en anders te organiseren. Omdat het kan!

  4. Dat marktplaatsen niet heilzaam zijn voor de zzop-er was me al duidelijk. Het vooroordeel van de zzp-er die er voor een appel en een ei inschrijft ken ik ook, maar is onzin. De tarieven zijn marktconform en veel inkopers bepalen ook een bandbreedte daarin of hangen er eisen aan vast.
    Mijns inziens is het vooral logisch dat zzp-ers er zelf niet doorkomen doordat het zo ingewikkeld is als je in wilt schrijven. Maar als je dat in de gaten hebt is het een kwestie van je eigen verwachtingspatroon managen en simpelweg zorgen dat je het onder de knie krijgt. Het enige dat jammer is, is dat de diverse marktplaatsen ook allemaal anders zijn waardoor je het spelletje niet één keer hoeft te leren maar meerdere keren. En dat is voor een zzp-er wel zonde van de tijd omdat die vaak schaars is.
    Ikzelf schrijf niet vaak in op marktplaatsen omdat ik er te weinig expertise in heb. Liever sta ik een deel van mijn uurtarief af als marge aan een goed bureau, dan maak ik meer kans op het binnenhalen van een opdracht. Het is inderdaad geen vetpot meer, zoals het vroeger wel was, maar nog steeds zijn de tarieven behoorlijk.
    Mijns inziens is het vooral een keuze. Wil je zelf inschrijven dan moet je je erin verdiepen, wil je het niet dan doe je zaken met een bureau. Aan beide keuzes zitten voordelen en nadelen.

    Aan het hele verhaal zit wel een grote maar, reeds genoemd door Mark. Gevolg van deze werkwijze is dat je niet meer op basis van contacten opdrachten binnen kunt halen omdat alle managers keurig verwijzen naar de procedures dan wel naar personeelszaken, die weer verwijzen naar de marktplaatsen. Voorheen ontstond er vaker een match door het netwerk dat beide partijen hadden. Mijns inziens had je daarmee een grotere kans op kwaliteit voor de inkoper en op het binnenhalen van (kleinere) opdrachten voor de zzp-er. En dat is wel erg jammer omdat op die manier werk sneller gedaan kan worden (sneller starten met een project bv) en omdat de zzp-er daarmee zelf meer invloed heeft op het binnenhalen van opdrachten (kortom, de ondernemersgeest wordt nu helaas wat ingeperkt).

  5. Overheden misbruiken het instrument marktplaatsen om aan de aanbestedingsplicht te ontkomen. Dat er meer nadelen dan voordelen (reeds uitgebreid besproken in andere discussie o.a. hier op Zipconomy) neemt men voor lief.

    Interessante analyse in ieder geval. Waar ik zelf minimaal net zo geintresseerd in ben is in hoeveel % van de gevallen er feitelijk al een keuze gemaakt was nog voordat de aanvraag op de marktplaats verscheen. Op basis van enkele gesprekken met kandidaten en inhurend managers krijg ik het gevoel dat veel aanvragen voor de vorm op de marktplaats worden gezet. Dit om compliant te zijn met het proces. Voor de aanvraag zelf heeft men feitelijk al een kandidaat op het oog. Gevolg is dat er hordes bedrijven en zzp’ers tijd en energie in een aanvraag stoppen waarbij de keuze al lang gemaakt is.

    Voor opdrachtgevers zelf is de marktplaats een zeer ééndimensionale tool om kandidaten te selecteren. Persoonlijke eigenschappen (soft skills) zijn ondergeschikt aan het wel of niet hebben van een papiertje, certificering, etc. Zoals een eerdere kop boven een discussie hier al eens aangaf: “Een marktplaats is niet voor toppers”.

  6. Iemand wees met op deze tekst:

    “Meld u aan bij elke Marktplaats inhuur (kwalificatie) binnen uw interessegebied via onderstaande links op deze pagina. NB elke aanbestedende dienst hanteert een eigen termijn waarbinnen u gekwalificeerd wordt. Lees hiervoor de documenten bij elke afzonderlijke Marktplaats. Nadat u de gevraagde gegevens heeft aangeleverd in de Marktplaats kwalificatie zal de aanbestedende dienst u doorgaans alleen een bericht sturen als u niet gekwalificeerd bent.”

    tja, bij zo’n tekst kan ik me idd voorstellen dat mensen afhaken….

  7. Beste Mark,

    Hoe heb je dit onderzocht dan? De bedrijfsnaam geeft nu niet echt uitsluitsel over de bedrijfsvorm en de kvk ook niet.

    Het beeld dat je schetst komt ook niet overeen met wat wij in de cijfers zien. Die had ik je overigens gewoon kunnen geven als je even had gebeld. Had je een hoop werk bespaart. 😉

    Op basis van de laatste 600 opdrachten geldt voor al onze marktplaatsen dat het gemiddelde boven de 25% ligt met een stijgende lijn. Des te ouder de marktplaats, des te meer freelancers, des te meer gunningen aan zelfstandigen.

    Het type opdrachten is overigens sterk van belang bij het aantal gunningen aan zelfstandigen. Zo lijken IT-ers niet zo van het zelf doen.

    • Ruben,

      Mark (Bassie) heeft dit onderzoek niet gedaan, maar ik. En we hebben breder gekeken dan sec naar de marktplaatsen die jullie beheren.

      Het klopt dat niet voor elke opdracht 100% zeker is of het wel of niet een zelfstandige is. Twijfelgevallen heb ik naar ‘boven’ afgerond (=wel zelfstandige). Het gros in eenvoudig in te delen omdat evident een bureau de gegunde partij is. Dat kom ik toch echt niet boven de 10%.

      Wat jullie in de cijfers wellicht meten is wie de opdracht ook daadwerkelijk uitvoert. De bemiddelingsbureaus kunnen idd vervolgs zelfstandigen inzetten. Maar daar ging het hier even niet over.

      (Er zitten overigens weinig IT opdrachten tussen).

      • Hugo-Jan,

        Wij kijken niet naar wie hem daadwerkelijk uitvoert maar naar de bieding.
        Ik zie van onze marktplaatsen maar 1 in je lijst. Dit zit toevallig op 50% zzp.

        Je hebt voornamelijk naar marktplaatsen van onze concullega’s gekeken, misschien zit daar het probleem 😉

        Zonder gekheid, als je jullie lijst samenvoegt met die van ons (provincies, politie, lokale overheden) dan is het beeld dat jullie schetsen te negatief.

        En de quote:”Dit beeld wordt bevestigd een aanvullende analyse van de openbare gunningslijsten van organisaties als de Politie en de provincies Friesland en Gelderland.” klopt 100% zeker niet.

        • Een van de aanleidingen op o.a. Gelderland niet mee te nemen (voor een forse steekproef is volledigheid ook niet per se nodig) is omdat daar tarieven niet vermeld worden.

          Ik heb de laatste 50 opdrachten daar nog eens na gelopen en turf dat ongeveer 8 zzp’ers. Dat ligt idd boven het gemiddelde.

  8. Interessante resultaten. Positief is het feit dat de tarieven relatief nog meevallen. Echter, dat (nog geen) de 10% van het aantal opdrachten naar de zzp’er gaat is toch wel zorgelijk te noemen. Des te belangrijker is het om zich te onderscheiden ten opzichte van hun concurrentie. Alhoewel dit makkelijker is gezegd dan gedaan natuurlijk.

    • @Adriana; Hoeveel % het precies is, zou beter uitgezocht moeten worden. Maar het is in elk geval op alle marktplaatsen samen veel minder dan de helft dat naar ZZP’ers gaat.
      Mijn verklaring hiervoor is dat de meeste ZZP’ers onvoldoende kennis en ervaring hebben met de werkwijze en spelregels en natuurlijk de marktomstandigheden. Veel van de bureaus zitten wekelijks op Marktplaatsen, de ZZP’er misschien een paar keer per jaar……..

  9. Dat de marktplaatsen soms onduidelijk zijn en vooral selecteren op tarief wisten we al. Maar wat ronduit stuitend is, is dat enkele – zichzelf intermediair noemende- kwakzalvers de opdrachten van de marktplaatsen plukken en “copy-paste” op internet plaatsen. Dagelijks worden de marktplaats-aanvragen door enkele “intermediairs” gekopieerd en via bijvoorbeeld interim-netwerk onder de aandacht gebracht. Je herkent ze direct:: als je je CV met “scherpste tarief” voor een bepaalde datum moet aanleveren, weet je al dat je met een doorgeplaatste aanvraag hebt te maken. En als je dat doet, krijg je een geheimhoudingsclausule en een exclusiviteitsclausule aangesmeerd. Als je vervolgens toch niet geselecteerd wordt, hoor je helemaal niets meer van de zogenaamde bemiddelaar. Word je wel geselecteerd, dan kun je zowel aan de “bemiddelaar” als aan interim-netwerk commissie afdragen. Het wordt tijd dat dit soort “aanbieders” van de markt verdwijnen. Het zal niet de bedoeling van de oorspronkelijke aanbieders zijn geweest dat dit soort praktijken zich voordoen.

    • Dag Hans,

      Ik werk voor een intermediair. Wij reageren niet op marktplaatsaanvragen maar benaderen kandidaten uitsluitend met aanvragen van opdrachtgevers waar we een contract (preferred supplier) mee hebben. Ondanks mijn aversie (ik heb mijn mening over marktplaatsen al enkele malen duidelijk geventileerd o.a. hier op zipconomy 🙂 ) tegen marktplaatsen vind ik het op zich wel begrijpelijk dat intermediairs wat met marktplaats aanvragen doen. Dit klint uit mijn mond als criticaster van dit concept waarschijnlijk vreemd. Korte toelichting derhalve:

      Een belangrijke reden voor ZZP’ers om met een intermediair te werken is dat deze de aqcuisitie van opdrachten voor je doet. De discussie dat je geen echte ZZP’er bent als je ook niet zelf je “sales” doet vind ik onzinnig. Niet iedere ZZP’er vind dit leuk, heeft er de tijd voor of is er goed in. Prima als je er voor kiest om dit uit te besteden, voor bijvoorbeeld de administratie van je bedrijf heb je ook vaak hulp van buitenaf..

      Dat een intermediair dan ook de aanvragen op marktplaatsen voor je in de gaten houdt is op zich niet onlogisch. Er zijn er inmiddels zo rond de 100 en om nu al deze marktplaatsen in de gaten te houden is onbegonnen werk als je hier geen dagtaak aan wil hebben. Vind je een aanvraag zelf via een marktplaats dan reageer je zelf. Zo niet dan reageer je via een intermediair. Alternatief is niet reageren, de aanvraag niet vinden en helemaal geen kans maken.

      Dat er een heleboel kwakzalvers onder de intermediairs zijn ben ik volledig met je eens. Maar het is in iedere branche denk ik wel zo dat er goede en slechte aanbieders zijn toch? De kwaliteit van intermediairs staat echter in mijn optiek los van de discussie of intermediairs wel of niet wat zouden mogen doen met marktplaatsaanvragen.